The privatization of war

Abstract

Einkaframtak í stríðsrekstri er ein birtingarmynd þess frjálsræðis er ríkir ímarkaðshyggju nútímans. Allt frá friðarsamningunum í Westfallen 1648 hefurþjóðríkið í raun haft einkaleyfi á skipulögðu ofbeldi. Eric J Hobsbawm sá fyrir sérárið 1999 aukna þátttöku einkaaðila í stríðsátökum í sinni nánustu framtíð, og að súaukna þátttaka myndi breyta í grundvallaratriðum öllum stríðsrekstri. Í þessariritgerð verður leitast við að meta hvort að framtíðarsýn hins virta sagnfræðingsErics Hobsbawm hafi orðið að veruleika. Herverktakar eru einkarekin fyrirtæki semþjóna þeim hlutverkum sem herinn sjálfur hefur haft með höndum (e: privatemilitary companies). Þessi fyrirtæki blómstra í þeirri miklu bylgju einkavæðingarog útboða til herverktaka, að miklu leyti í tengslum við stríðið í Írak, sem að Íslander þátttakandi í, og stríðið gegn hryðjuverkum, sem Íslenska ríkisstjórnin hefur stuttdyggilega. Herverktakar hafa hreiðrað um sig á Íslandi, sem segir sögu mikillarþenslu í þessum iðnaði eyðingar. Bakgrunnur einkaframtaks í stríði er skoðaður oggrennslast er fyrir um upptök þenslunnar í atvinnugreininni. Auk þess verðurskoðað hvernig einkavæðingin fellur saman með: a) Lýðræði, b) Virkni og stjórnhernaðaraðgerða. c) Lagalegu umhverfi sem fyrir er.Niðurstaðan er sú að mikil aukning hefur verið á hlut herverktaka á þeim átta árumsem liðin eru frá ummælum Hobsbawm. a) Lýðræðið á í vök að verjast. b) Virkniog stjórnun hernaðar aðgerða líður fyrir flóknari boðskipti og óljósariboðskiptaleiðir. c) Lagalegu umhverfi er um margt ábótavant, nær ekki utan um illaskilgreinda starfsemi herverktaka, glæpir eru ekki tilkynntir og ákærur fátíðar.