Framfærsluréttur vegna örorku

Abstract

Meginviðfangsefni ritgerðarinnar er að kanna hvernig framfærsluréttur vegna örorku er verndaður í íslenskum rétti. Viðfangsefnið er afmarkað við ákvæði laga, sem veita einstaklingum rétt til framfærsluaðstoðar vegna örorku. Í upphafi er fjallað um vernd réttarins samkvæmt íslensku stjórnarskránni, kannað er hvað felst í ákvæði 1. mgr. 76. gr. stjórnarskrárinnar og gerð er grein því að einstaklingar geta byggt efnislegan rétt á lágmarksframfærsluskilyrði ákvæðisins eftir Öryrkjabandalagsdóm 1. Einnig er fjallað um vernd framfærsluréttar í mannréttindasamningum sem Ísland er aðili að, og vikið að alþjóðasamningum sem geta haft óbein áhrif á framfærslurétt einstaklinga, með sérstakri áherslu á jafnræði borgaranna . Því næst er fjallað um hvernig rétturinn hefur þróast í íslenskri löggjöf frá upphafi íslandsbyggðar. Í 5., 6. og 7. kafla er síðan fjallað um þær greinar laga um almannatryggingar nr. 100/2007 sem kveða á um framfærsluréttinn með beinum hætti. Þessir kaflar eru hryggjarstykki ritgerðarinnar. Í 5. kafla er fjallað um 18. gr. ATL þ.e. örorkulífeyri, og skilyrði örorkulífeyrisgreiðslna. Í 6. kafla er fjallað um 19. gr. ATL þ.e. örorkustyrk, og skilyrði greiðslna örorkustyrks. Í 7. kafla er fjallað um önnur ákvæði sem veitt geta framfærslurétt. Að því loknu er fjallað um örorkubætur lífeyrissjóða. Í kafla 9 er þeirri spurningu velt upp hvort íslenska ríkinu hafi tekist að uppfylla stjórnarskrárbundnar og alþjóðlegar skyldur sínar. Þá er einnig fjallað um þær reglur sem gilda um eftirlit með stjórnsýslu almannatrygginga.