Jarðfundin leikföng á Íslandi

Abstract

Barnaleikföng eru margslungnir gripir. Þau hafa án efa verið mikilvægur þáttur í lífi barna hér áður fyrr rétt eins og í dag. Í þessari ritgerð verður fjallað um barnaleikföng sem fundist hafa í fornleifauppgröftum á Íslandi. Leikföngin eiga það öll sameiginlegt að vera frá tímum fyrir tilkomu fjöldaframleiðslunnar. Þau eru 18 talsins, fundin við uppgrefti á fimm mismunandi bæjarstæðum. Uppgröfturinn á Stóru-Borg er stórmerkilegur í þessu sambandi, því þar fundust merkilega mörg leikföng miðað við aðra uppgrefti. Leikföngin voru skoðuð og reynt að koma auga á það hvað þau hafa að segja um samfélagið fyrr á öldum. Niðurstaða ritgerðarinnar er sú að heimagerðu leikföngin frá því fyrir tíma fjöldaframleiðslu þeirra, endurspegli að miklu leyti sýn barna á líf fullorðinna. Þau eru persónulegri og yfirleitt einskonar eftirgerð af áhöldum úr heimi fullorðinna. Fjöldaframleidd leikföng dagsins í dag endurspegla hins vegar einna helst hvernig fullorðnir vilja að æska barna sé en ekkert endilega hvernig hún er í raun.